سردهٔ نرگس از خانواده نرگسیان (Amaryllidaceae) و تیره Narcissus می‌باشد. گیاهی دائمی و پیازدار می‌باشد. پیازهای آن درشت و دارای ورقه‌های فلسی یا مطبق است. به عبارت دیگر پیاز آن می‌تواند چندین سال متوالی گل دهد و گل آن همه ساله درشت تر گردد. گلهای نرگس به رنگ سفید، زرد، نارنجی، کم پر و پُر پر هستند. برگهای این گیاه از بن ریشه بصورت صاف یا شیاردار بیرون می‌آیند و در طول ساقه قرار می‌گیرند. نرگس‌ها به اندازه‌های مختلف یافت می‌شوند از گلهای ۵ اینچی روی ساقه‌های ۲ فوتی گرفته تا گلهای ۵/۰ اینچی روی ساقه ۲ اینچی.
نرگس‌ها شاید آسانترین و مطمئن‌ترین پرورش از میان خانواده تمام گلها هستند و برای افراد مبتدی در باغبانی ایده‌آل است. پیاز و برگها حاوی کریستالهای سمی هستند که فقط حشرات اصلی می‌توانند بدون آسیب رساندن به آن از آن مصرف کنند هر چند ممکن است جانوران آنها را از زیر خاک بیرون بیاورند.
رویشگاههای طبیعی در ایران
در برخی نواحی ایران گیاه نرگس به صورت خودرو وجود دارد.
استان فارس علی الخصوص شهرستان کازرون مملو است از گلهای نرگس و نرگس زارهای متعدد. که این شهرستان در استان فارس مقام اول را در تولید گل های نرگس دارا می باشد گلهای نرگس بالاده فارس واقع در شهرستان کازرون از طراوت و مرغوبیت خاصی برخوردار است که گونه‌های متعددی همچون نرگس شش پر، شهلا و معمولی را شامل می‌شود که از میان آنها نرگس شهلا به جهت داشتن زیبایی و بوی ویژه مشهور است. بخش اعظم نرگس زارهای فارس در منطقه «جره»، «بلبلک»، «سرمشهد»، «فامور» که همگی در بخش جره و بالاده قرار دارد(همگی روستاهای اطراف شهرستان کازرون می باشد) لازم به ذکر است که عنوان نرگس شیراز یک عنوان کاملا غلط و بی اساس می باشد زیرا محل رویش اصلی این گل در شهرستان کازرون می باشد
این گیاه پیازدار با ارتفاع بین ۳۰ تا ۴۵ سانتی متر و با گلهای ۳ تا ۸ تایی در فصل زمستان به گل می‌نشیند حدود گل دهی نرگس‌های بالاده ۴۵ روز یعنی از اوایل دی ماه تا اواسط بهمن ماه می‌باشد. گل نرگس بالاده به خاطر مرغوبیت زیاد خواهان زیادی دارد و به شهرهای اصفهان، تهران، حاشیه‌های جنوبی خلیج فارس و ... صادر می‌شود. اخیراً به همت اداره کل منابع طبیعی فارس سطح زیر کشت نرگس زارهای بالاده به چهار برابر افزایش یافته و امید می‌رود که با آغاز به کار تعاونی نرگس داران به توسعه کمی و کیفی بهتر و بیشتری بیانجامد.
پرورش گل نرگس
ماه‌های مرداد و شهریور بهترین زمان برای کشت نرگس هستند، تا ریشه‌ها قبل از شروع زمستان قابلیت رشد را پیدا کنند. اگر چه پیازها باید تا ماه مهر کشت شوند، ولی تا آبان ماه قابل کشت هستند.
برای کشت، آنها را به طور مجزا با فاصله‌های cm 15 در یک خاک با زهکشی خوب و مناسب کشت کنید؛ به طوری که حدود 10 cm خاک روی پیازها باشد. مقداری کود معمولی را با خاک مخلوط کنید و در زیر محل کاشت بریزید و اگر خاک، رسی و سنگین است، مقداری شن با آن مخلوط کنید تا به زهکشی خاک کمک کند. پیازها را در زمینی که از آب اشباع است، نکارید.
نرگس‌ها برای گل دهی سال بعد، نیاز به انرژی سرازیر شده از ساقه و برگ به پیازها دارند. به همین دلیل برگها را از محل طوقه قطع نکنید؛ چون این کار باعث می‌شود آنها ضعیف شوند. هنگامی که ۶ هفته سپری شد، بعد از گل دهی می‌توانید برگها را قطع کنید؛ چون تأثیری بر گل دهی سال بعد ندارد. بعد از پژمرده شدن گلها، آنها را از بخش زیرین و پشت تخمدان قطع کنید. هر پیازی را که در ساقه و برگ آن نشانی از بیماری است، خارج کرده و آن را بسوزانید.
پس از گل دهی گیاه را هفته‌ای یک بار آبیاری و به وسیله کودهای غنی از پتاس تغذیه کنید، تا هنگامی که برگها زرد شوند. تعداد زیادی از نرگس‌ها، خیلی خوب به طور طبیعی سبز شده و نیاز به جابجایی ندارند. اگر شما باغ کوچکی دارید و دسته‌های نرگس خیلی زیاد و بزرگ شده‌اند، می‌توانید آنها را خارج کرده و تقسیم کنید. پیازهای خارج شده را در مکانی خنک، تاریک و با تهویه مناسب تا زمان کشت بعدی ذخیره کنید. قبل از انبار کردن و نیز قبل از کشت دوباره، تمام پیازهایی را که هنگام لمس کردن حس می‌کنید، نرم هستند یا حالت اسفنجی پیدا کرده‌اند، جدا کرده و بسوزانید.
پیازهای کشت شده در گلدان) برای ۱۶ الی ۲۰ هفته) باید حداقل در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی متری کاشته شوند که این بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه دارد.
بهترین گونه‌ها برای پرورش بستگی به مکانی دارد که می‌خواهید کشت کنید. اگر محیط بزرگی از زمین سبز دارید که می‌خواهید در آنجا نرگس‌ها را کشت کنید، نوع نرگس نم بهترین نتیجه را دارد. گونه‌های مختلف را در یک بخش با هم مخلوط نکنید؛ زیرا محصول این نوع کشت، نتیجه خوبی ندارد.
برای حاشیه و کناره‌های کوچک باغ‌های سنگی بهتر است از انواع کوچک تر برای پرورش مانند دو به دو یا پرتاب شعله استفاده شود.
در طول زمان پرورش، حداقل دوبار به وسیله قارچ کش شاخ و برگ نرگس‌ها را سمپاشی کنید. رییس اداره منابع طبیعی کازرون خبر داد رسیدن وسعت نرگس زارهای کازرون به ۱۴۴ هکتار تاريخ انتشار: ۱۶ بهمن ۹۲
گل های نرگس دو دسته هستند: گل نرگس واقعی و نرگس دروغین که نرگس دروغین، بدون بو است و نرگس کازرون از نوع طبیعی و بسیارمعطر و مقاوم در مقابل سرما و از بهترین نوع آن نرگس شهلا است
به گزارش سرویس محیط زیست عصر کازرون؛ شهرستان کازرون که درغرب شیراز واقع شده یکی از مناطقی است که نرگس زارهای دیم آن همه سال با شکفتن این گل در دل دشت ، چشم اندازی زیبا و آرامش بخش به دوستداران طبیعت هدیه می کند.
عرضه این گل در بسته هایی که در فروشگاه های گل و دستفروشان حاشیه خیابان ارائه می شود نوید در راه بودن بهار را می دهد.
براساس آنچه رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان کازرون می گوید : با آغاز برداشت گل نرگس از ۶۰ هکتار گلزارهای طبیعی این شهرستان پیش بینی می شود امسال ۱۵ تن گل برداشت شود که برای بهره برداران منطقه توجیه اقتصادی خوبی دارد.
جهانزیر والی اظهارکرد: یکی از ویژگی های گلزارهای نرگس کازرون این است که همه ساله درفصل زمستان و در ماه بهمن به گل می نشیند و برداشت این محصول در این ماه آغاز می شود و به مدت یک ماه ادامه دارد.
وی گفت: گلزارهای کازرون به صورت دیم و با باران رشد می کند و همین امر در بو و کیفیت این گل بسیار موثر است.
رویشگاههای طبیعی در ایران
در برخی نواحی ایران گیاه نرگس به صورت خودرو وجود دارد.
استان فارس علی الخصوص شهرستان کازرون مملو است از گلهای نرگس و نرگس زارهای متعدد. که این شهرستان در استان فارس مقام اول را در تولید گل های نرگس دارا می باشد گلهای نرگس بالاده فارس واقع در شهرستان کازرون از طراوت و مرغوبیت خاصی برخوردار است که گونه‌های متعددی همچون نرگس شش پر، شهلا و معمولی را شامل می‌شود که از میان آنها نرگس شهلا به جهت داشتن زیبایی و بوی ویژه مشهور است. بخش اعظم نرگس زارهای فارس در منطقه «جره»، «بلبلک»، «سرمشهد»، «فامور» که همگی در بخش جره و بالاده قرار دارد(همگی روستاهای اطراف شهرستان کازرون می باشد) لازم به ذکر است که عنوان نرگس شیراز یک عنوان کاملا غلط و بی اساس می باشد زیرا محل رویش اصلی این گل در شهرستان کازرون می باشد
این گیاه پیازدار با ارتفاع بین ۳۰ تا ۴۵ سانتی متر و با گلهای ۳ تا ۸ تایی در فصل زمستان به گل می‌نشیند حدود گل دهی نرگس‌های بالاده ۴۵ روز یعنی از اوایل دی ماه تا اواسط بهمن ماه می‌باشد. گل نرگس بالاده به خاطر مرغوبیت زیاد خواهان زیادی دارد و به شهرهای اصفهان، تهران، حاشیه‌های جنوبی خلیج فارس و ... صادر می‌شود. اخیراً به همت اداره کل منابع طبیعی فارس سطح زیر کشت نرگس زارهای بالاده به چهار برابر افزایش یافته و امید می‌رود که با آغاز به کار تعاونی نرگس داران به توسعه کمی و کیفی بهتر و بیشتری بیانجامد.
پرورش گل نرگس
ماه‌های مرداد و شهریور بهترین زمان برای کشت نرگس هستند، تا ریشه‌ها قبل از شروع زمستان قابلیت رشد را پیدا کنند. اگر چه پیازها باید تا ماه مهر کشت شوند، ولی تا آبان ماه قابل کشت هستند.
برای کشت، آنها را به طور مجزا با فاصله‌های cm 15 در یک خاک با زهکشی خوب و مناسب کشت کنید؛ به طوری که حدود 10 cm خاک روی پیازها باشد. مقداری کود معمولی را با خاک مخلوط کنید و در زیر محل کاشت بریزید و اگر خاک، رسی و سنگین است، مقداری شن با آن مخلوط کنید تا به زهکشی خاک کمک کند. پیازها را در زمینی که از آب اشباع است، نکارید.
نرگس‌ها برای گل دهی سال بعد، نیاز به انرژی سرازیر شده از ساقه و برگ به پیازها دارند. به همین دلیل برگها را از محل طوقه قطع نکنید؛ چون این کار باعث می‌شود آنها ضعیف شوند. هنگامی که ۶ هفته سپری شد، بعد از گل دهی می‌توانید برگها را قطع کنید؛ چون تأثیری بر گل دهی سال بعد ندارد. بعد از پژمرده شدن گلها، آنها را از بخش زیرین و پشت تخمدان قطع کنید. هر پیازی را که در ساقه و برگ آن نشانی از بیماری است، خارج کرده و آن را بسوزانید.
پس از گل دهی گیاه را هفته‌ای یک بار آبیاری و به وسیله کودهای غنی از پتاس تغذیه کنید، تا هنگامی که برگها زرد شوند. تعداد زیادی از نرگس‌ها، خیلی خوب به طور طبیعی سبز شده و نیاز به جابجایی ندارند. اگر شما باغ کوچکی دارید و دسته‌های نرگس خیلی زیاد و بزرگ شده‌اند، می‌توانید آنها را خارج کرده و تقسیم کنید. پیازهای خارج شده را در مکانی خنک، تاریک و با تهویه مناسب تا زمان کشت بعدی ذخیره کنید. قبل از انبار کردن و نیز قبل از کشت دوباره، تمام پیازهایی را که هنگام لمس کردن حس می‌کنید، نرم هستند یا حالت اسفنجی پیدا کرده‌اند، جدا کرده و بسوزانید.
پیازهای کشت شده در گلدان) برای ۱۶ الی ۲۰ هفته) باید حداقل در عمق ۵ تا ۱۰ سانتی متری کاشته شوند که این بستگی به شرایط آب و هوایی منطقه دارد.
بهترین گونه‌ها برای پرورش بستگی به مکانی دارد که می‌خواهید کشت کنید. اگر محیط بزرگی از زمین سبز دارید که می‌خواهید در آنجا نرگس‌ها را کشت کنید، نوع نرگس نم بهترین نتیجه را دارد. گونه‌های مختلف را در یک بخش با هم مخلوط نکنید؛ زیرا محصول این نوع کشت، نتیجه خوبی ندارد.
برای حاشیه و کناره‌های کوچک باغ‌های سنگی بهتر است از انواع کوچک تر برای پرورش مانند دو به دو یا پرتاب شعله استفاده شود.
در طول زمان پرورش، حداقل دوبار به وسیله قارچ کش شاخ و برگ نرگس‌ها را سمپاشی کنید. رییس اداره منابع طبیعی کازرون خبر داد رسیدن وسعت نرگس زارهای کازرون به ۱۴۴ هکتار تاريخ انتشار: ۱۶ بهمن ۹۲
گل های نرگس دو دسته هستند: گل نرگس واقعی و نرگس دروغین که نرگس دروغین، بدون بو است و نرگس کازرون از نوع طبیعی و بسیارمعطر و مقاوم در مقابل سرما و از بهترین نوع آن نرگس شهلا است
به گزارش سرویس محیط زیست عصر کازرون؛ شهرستان کازرون که درغرب شیراز واقع شده یکی از مناطقی است که نرگس زارهای دیم آن همه سال با شکفتن این گل در دل دشت ، چشم اندازی زیبا و آرامش بخش به دوستداران طبیعت هدیه می کند.
عرضه این گل در بسته هایی که در فروشگاه های گل و دستفروشان حاشیه خیابان ارائه می شود نوید در راه بودن بهار را می دهد.
براساس آنچه رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان کازرون می گوید : با آغاز برداشت گل نرگس از ۶۰ هکتار گلزارهای طبیعی این شهرستان پیش بینی می شود امسال ۱۵ تن گل برداشت شود که برای بهره برداران منطقه توجیه اقتصادی خوبی دارد.
جهانزیر والی اظهارکرد: یکی از ویژگی های گلزارهای نرگس کازرون این است که همه ساله درفصل زمستان و در ماه بهمن به گل می نشیند و برداشت این محصول در این ماه آغاز می شود و به مدت یک ماه ادامه دارد.
وی گفت: گلزارهای کازرون به صورت دیم و با باران رشد می کند و همین امر در بو و کیفیت این گل بسیار موثر است.